De nooit genoeg te prijzen Vlaamse cultuurzender Klara komt met een mooie podcast over beeldenstormen. In tien afleveringen van telkens een behapbare minder dan dertig minuten horen we van alles over de aard en geschiedenis van het verschijnsel iconoclasme. Der eerste drie gaan over ‘de’ beeldenstorm, die van 1566, toen overal in de Lage Landen protestantse fanatici de katholieke kerken binnendrongen en alles kapot sloegen wat daar in hun ogen inging tegen het Mozaïsche [Lees meer…]
Een museum als kunstwerk
Het belangrijkste gebouw in Osnabrück is het Felix-Nussbaum-Haus. De schilder Felix Nussbaum werd in 1904 in Osnabrück geboren en in 1944 in Auschwitz vermoord. Het door Daniel Libeskind ontworpen museum valt op door schuine, haaks en hoekig tegen elkaar geplaatste muren, smalle, scheef geplaatste vensters, kale, desoriënterende slurfgangen en roosters tussen de etages bij wijze van vloeren. Het gebouw heeft hetzelfde ontregelende effect op de bezoeker als het werk van Nussbaum zelf. Tot ver in de jaren twintig maakt hij artistieke maar gevaarloze weergaves van stad en natuur, soms in de stijl van Van Gogh. Als de nazidreiging het joodse echtpaar Nussbaum (van zijn vrouw Felka Platek is in het museum prachtig eigen werk [Lees meer…]
Vertrouwen en vermogen
De Amerikaanse auteur Hernan Diaz won in 2022 de prestigieuze Pulitzerprijs voor literatuur met zijn roman Trust (in het Nederlands niet geheel adequaat vertaald als Vermogen, maar een betere vertaling van de titel ligt niet direct voor het grijpen, in elk geval is er, net als met Trust, een financiële term met een dubbele betekenis gekozen, al is het dan wél weer zo dat Diaz zelf heeft gezegd dat ‘vertrouwen’ in de financiële wereld, maar óók in zijn boek, het thema is waar alles om draait). Trust speelt in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw en gaat over het destijds verreweg rijkste echtpaar op aarde. Over dat echtpaar (Andrew en Mildred Bevel) heeft een zekere Harold Vanner de min of meer fictieve roman Bonds geschreven, die in zijn geheel als eerste deel in Trust is opgenomen. Hoewel het echtpaar in Bonds ‘Rask’ heet, weet Andrew Bevel en trouwens [Lees meer…]
Überprophet
Nog nooit, schreef Felix Mendelssohn aan zijn broer Paul, was een stuk van hem bij de eerste uitvoering zo enthousiast ontvangen. Tien jaar had hij aan zijn oratorium Elias gewerkt en nu, juni 1848, was het zover: de première in het stadhuis van Birmingham. Het tweeduizendkoppige publiek was uitzinnig en hield niet op met applaudisseren. Drie-en-een-half uur duurde het concert; naast de Elias dirigeerde Mendelssohn ook nog Haydns Schöpfung en delen van Beethovens Missa Solemnis. In de Thomaskirche te Leipzig beperkten het Konzertchor Leipzig en de Staatskapelle Halle zich zaterdagavond tot de Elias – nog altijd goed voor 2,5 uur keiharde kerkbank. Het oratorium
Onderhuids woedt er van alles
Tom Ripley, een charmante, kleine crimineel in New York, wordt door een rijke bankier tegen flinke betaling naar Italië gestuurd om diens levensgenietende zoon Richard te bewegen naar huis terug te keren. Dat lukt niet echt, maar Ripley is te zeer aan het nieuwe luxeleventje gehecht geraakt om zo maar met lege handen terug te keren naar Amerika. Intussen weet Richards vriendin Marge absoluut niet wat ze er allemaal van moet denken. De serie Ripley op Netflix is de verbeelding van de beroemde roman The Talented Mr. Ripley van Patricia Highsmith. Van de verfilming uit 1999 met Matt Damon, Jude Law en Gwyneth Paltrow werd gezegd dat het op zich een prima film was, maar de sfeer van het boek niet echt wist te vinden. Ook was het Hollywood-gehalte te hoog. Netflix pakt het anders aan. De serie is gefilmd [Lees meer…]
Joodse bluegrass
Nefesh Mountain (ofwel het echtpaar Doni Zasloff en Eric Lindberg) onderscheidde zich tot nu toe vooral met een combinatie van progressieve bluegrass en traditionele joodse muziek, vermengd met jazz- en folkinvloeden, vaak met een prominente rol voor iconen als Jerry Douglas en Sam Bush. Met The Cabin Sessions slaan ze een paar nieuwe wegen in. Zo begint de EP (want zeven nummers, allemaal covers, hoewel in totaal gemakkelijk de lengte van een volwaardig album) met de optimistische Allman Brothers Band-hit Revival (hopelijk heeft Dicky Betts dit nog meegekregen), volgens Zasloff vooral ook opgenomen omdat het gaat over de kracht [Lees meer…]
Amerikaanse verlorenheid
In een interview met de Volkskrant zei Nuri Bilge Ceylan, regisseur van de Turkse film About Dry Grasses, onlangs: ‘Het verhaal van de film is voor mij ook niet zo belangrijk. Het gaat meer om wat interessante momenten, waarin ik dan de worsteling van de personages kan vatten.’ Dit had ook gezegd kunnen zijn door de Amerikaanse schrijver Sam Shepard, en dan over zijn boek Een dag als geen ander (oorspronkelijke titel Day out of days, vertaald door Gerrit Brand). Ook hier is geen sprake van een ‘verhaal’. Logisch, want het is een verhalenbundel. Maar ook voor die afzonderlijke verhalen geldt dat er maar een paar zijn met iets van een samenhangend plot. Inderdaad, veel meer een verzameling ‘interessante momenten’ – literaire snapshots van wat in een van de teksten ‘de Amerikaanse verlorenheid’ wordt genoemd. Als er iets is wat [Lees meer…]
Vier lesbische meiden
Momenteel zijn er twee films te zien met in totaal vier lesbische meiden: Drive-Away Dolls van Ethan Coen en Love Lies Bleeding van Rose Glass. In beide producties zie je best veel turbulente seks en ongebreideld geweld, ligt de georganiseerde misdaad op de loer en is er bepaald geen sprake van een rimpelloze verstandhouding tussen de geliefden. In Drive-Away Dolls kiezen de rebelse Jamie en de verlegen Marian uit verveling voor een roadtrip naar [Lees meer…]
Geen haken en ogen
Eerst waren Eric Brace en Peter Cooper een duo, later met Thomm Jutz erbij een trio, en na het overlijden van Cooper in 2022 zijn Brace en Jutz weer een duo. Ze maakten de nog met Cooper geplande tour af, en dat beviel zo goed dat de twee meteen ook maar een album hebben uitgebracht. Verwacht geen haken en ogen, hoge uithalen, gewaagde wendingen of snerpende gitaarsolo’s. Brace en Jutz gaan op Simple Motion voor de kalme middenweg: mooie liedjes met een eenvoudige boodschap. De titel en de hoesfoto (twee mannen samen rustig aan het werk met een ouderwetse pomplorrie) zeggen eigenlijk alles over het karakter en de thematiek van dit album: maak je niet druk, ophef en gedoe zijn nergens voor nodig, verspilde energie. Laat je toch niet uit de slaap houden door die fluitende nachttrein (Simple Motion). Schrijf gewoon een liedje als het even tegenzit (Outside Views). Zet me [Lees meer…]
Het landschap zelf
Geen schilderijententoonstelling, hoe figuratief of abstract ook, of er is wel een landschap te zien. Rijksmuseum Twenthe kwam op het idee om nu eens een expositie met alléén maar landschappen in te richten. En dan ook nog uitsluitend met werken uit de negentiende eeuw. Dat was de tijd dat schilders voor het eerst echt de natuur introkken en ter plekke hun werk deden. Het landschap als onderwerp, en niet alleen maar als achtergrond. De tentoonstelling Het internationale landschap (t/m 9 juni 2024) toont schilderijen van kunstenaars uit Nederland, Frankrijk, Scandinavië, Amerika en Rusland en een flink aantal kleurhoutsneden uit Japan. Je ziet ook hoe dat schilderen in de natuur eraan toeging. Gezamenlijk trokken de [Lees meer…]
