Moderne architecten als Le Corbusier en Frank Lloyd Wright hebben serieus nagedacht over de ideale stad: wat moet erin, wat niet. Je zou ze met een 21e-eeuwse term urbanisten kunnen noemen. Maar het begin van het urbanisme ligt al in de vijftiende eeuw. In die tijd, zeg maar de vroege Renaissance, werd er voor het eerst nagedacht over van alles wat in de middeleeuwen als vanzelfsprekend werd beschouwd, van de plek van de mens in het universum (en ook het universum zelf) tot afvalverwerking. Niemand dacht hierover zo breed en zo ver vooruit na als Leonardo da Vinci. Naast zijn prestaties in kunst, wetenschap, werktuigbouw en architectuur richtte hij zich ook op urbanisme. In zijn notitieboeken zijn ontwerpen te zien van wat hij zag als een ideale stad. Toen Leonardo in 1482 naar Milaan trok, trof hij een dichtbevolkte middeleeuwse wirwar van gebouwen aan, zonder sanitaire voorzieningen. Kort na zijn aankomst brak de pest uit, die 50 duizend slachtoffers eiste, meer dan een derde van de bevolking. Het zou goed kunnen dat dit hem aan het denken heeft gezet over een veel schonere en meer efficiënte stad. Zijn plannen daarvoor dateren van tussen 1487 en 1490.
Hoewel het niet moeilijk geweest zal zijn om zich een minder smerige en chaotische woonomgeving voor de stellen dan een laat-middeleeuwse stad, dacht Leonardo een stuk verder en dieper na. Zo zag hij in de bestaande grachten van Milaan een mogelijkheid om water te gebruiken als een verbindend, circulair systeem. Zijn ideale stadsplanning voorzag in meerdere lagen, inclusief een onderaards watersysteem om afval af te voeren. De bovenlaag was voor de huizen, pleinen en publieke gebouwen. De onderlaag voor de armen, het goederenvervoer en de paard-en-wagens. Leonardo was allerminst een in de wolken zwevende visionair met mooie, maar onuitvoerbare ideeën. Als werktuigbouwkundige was hij gericht op praktische oplossingen. Zo tekende hij ronde trappenhuizen in alle gebouwen, om het wildplassen in donkere hoekjes tegen te gaan. Ook met zijn elegante concept van de verticale stad, voor ons zo vertrouwd, was hij zijn tijd honderden jaren vooruit. De 3D-uitvoering van zijn ideale stad in de beide video’s hieronder is gemaakt door de Ideal Spaces Working Group en het Museo Nazionale della Scienza e della Tecnologia in Milaan.
Bron: Open Culture
Zie ook: Ideaal en Weer geen mens te zien.
Geef een reactie