Op 7 september wordt Sonny Rollins, de grootste levende jazzlegende, 93. Hij speelt al een aantal jaren geen saxofoon meer, als gevolg van een longaandoening die mogelijk het gevolg is van het inademen van giftig stof na 9/11, bij hem om de hoek. Hoog tijd om kennis te nemen van zijn lijvige biografie Saxophone Colossus, The Life and Music of Sonny Rollins, geschreven door Aidan Levy. Rollins was als tiener al een fenomeen in New York. Voor zijn twintigste had hij reeds met alle jazzgroten van zijn tijd op het podium gestaan. In de jaren vijftig gold hij als een van de helden van de moderne jazz. Fameus is de LP Saxophone Colossus uit 1956, met als bekendste nummer de calypso St. Thomas, waarin Rollins voor het eerst teruggrijpt naar zijn roots op Trinidad. Niet lang daarna manifesteerde zich iets wat kenmerkend is voor zijn hele muzikale carrière: de combinatie van zelfkritiek en onzekerheid. Die bracht hem in er in 1959 toe bijna twee jaar lang van het toneel te verdwijnen, om zich te heroriënteren op zijn ambities, techniek en speelstijl. Hij oefende hoog in de lucht, op de verlaten wandelpromenade van de Williamsburg Bridge. Zijn comebackalbum The Bridge maakte grote indruk. De overtuiging dat het nooit goed genoeg was en altijd beter kon liet hem zijn leven niet meer los: “I’ve really not got my message across yet, you know. I mean, I haven’t really come into full power yet… I know there’s a lot more music that I have inside of me which I haven’t really played yet.” Zijn leven lang is Rollins naar eigen zeggen op zoek geweest naar wat hij noemde ‘the lost chord’; dat stukje dat aan zijn muziek ontbrak en dat hem steeds weer ontglipte. In de jaren vijftig waren veel jazzmuzikanten ervan overtuigd dat ze dichter bij de perfectie zouden komen als ze heroïne gebruikten. Ook Rollins raakte zwaar verslaafd en het kostte hem een enorme inspanning om af te kicken. Om zich heen zag hij diverse collega’s ten onder gaan. Zijn grote voorbeeld en idool Charlie Parker was een van hen. Als ‘zoeker’ naar dat ene perfecte akkoord speelde Rollins veel liever live dan op de plaat. Live kon je altijd nóg een keer proberen, eenmaal in het vinyl gegroefd lag het voor altijd vast. Desalniettemin telt de Sonny Rollins-catalogus zo’n tachtig officiële albums, plus nog een flink aantal al of niet legale live-registraties. Levy beschrijft alle optredens zeer uitvoerig: wanneer, waar, met wie, en zelfs wat Rollins aan had. Dat had iets minder gekund, net als de grote hoeveelheid muziektheorie, die de gewone jazzliefhebbende leek ver boven de pet gaat. Mooi om te lezen is wél weer hoe Rollins soms (vaak, altijd) tekeerging op het podium. Hij kon urenlang achter elkaar doorgaan, de ene inval na de andere, en zijn begeleiders moesten maar zien dat ze het bijhielden. “When sets at McKie’s ended, Sonny just kept playing in the dressroom. Owner McKie Fitzhugh combed Sonny’s Mohawk (hanenkam/rl) during one set break, but this didn’t stop Sonny from playing. Organist Jimmy Smith came to say hello, but Sonny spoke only through the horn.” Rollins brengt tegenwoordig zijn tijd door in zijn appartement in Manhattan, alleen met zijn boeken over spiritualeit en filosofie, af en toe de kleppen van zijn saxofoon beroerend, ook al komt er geen geluid meer uit. Hij heeft vrede met zijn leven, en met de dood die op de loer ligt. Hij weet dat hij zal terugkeren in een andere gedaante. En eindelijk heeft hij ook het ontbrekende puzzelstukje gevonden: “It turned out that finding the lost chord meant being willing to give it all up.”
Zie ook: Een brug niet ver genoeg, The Saxophone Colossus, 84 jaar en beter dan ooit, Het beste paard…, Waanzin op tenor, Happy birthday, Sonny! Sonny Rollins Road Shows Vol. 4, Sonny geen fan van Sonny, Sonny Rollins Bridge, Zelf Sonny Rollins zijn.
Good – Better – Best